شبیه سازی آبیاری موجی و مقایسه ی آن با جریان پیوسته

یکی از روش های مدیریت آبیاری سطحی برای افزایش بازده، آبیاری موجی یا استفاده ی متناوب از آب در شیار است. هدف از این پژوهش، مقایسه ی شاخص های عملکرد در جریان موجی با روش جریان پیوسته و یافتن نسبت تناوب و بده ورودی مناسب و همچنین، مقایسه ی سرعت پیشروی جبهه ی رطوبتی در طول جویچه در آبیاری موجی نسبت به آبیاری پیوسته است. بدین منظور، جویچه هایی به طول70 متر و دو شدت جریان 5/0 و 2 لیتر بر ثانیه و نسبت تناوب های گوناگون (1:3،1:4،2:3) در جریان موجی ایجاد شد. آزمایش های صحرایی شامل تعیین تیمارهای جریان موجی و پیوسته (دو بده و نسبت های تناوب متفاوت در موجی) اندازه گیری سرعت پیشروی و مقادیر جریان ورودی و خروجی و نیز برداشت نمونه های خاک پیش و پس از آبیاری در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان دانشگاه تبریز انجام شدند. سپس با استفاده از شبیه آبیاری سطحی SIRMOD شبیه سازی فراسنج های جریان و نفوذ آب در جویچه های آبیاری در دو جریان موجی و پیوسته انجام شد. برای مقایسه ی سرعت پیشروی آب در طول جویچه ها در آبیاری موجی نسبت به آبیاری پیوسته، شبیه سازی پیشروی جبهه رطوبتی در روند توسعه ی حجم مرطوب شده ی خاک از شبیه HYDRUS-2D استفاده شد. از نتایج شبیه سازی جریان ها مشخص شد که سرعت نفوذ نهایی در جریان موجی بسیار کم تر از جریان پیوسته بوده و سرعت پیشروی جبهه ی رطوبتی در تیمارهای موجی به علت کاهش نفوذ عمقی بیش تر از تیمارهای پیوسته با بده یکسان بوده است. در مجموع، درمنطقه ی مورد مطالعه، تیمار S22 (بده ی 5/0 لیتر بر ثانیه و نسبت دوره ی 1:4) بهترین عملکرد را داشته و تیمار S13 (بده ی 5/0 لیتر بر ثانیه و نسبت تناوب 2:3) حتی از تیمارهای جریان پیوسته نیز ضعیف تر عمل کرده است.